Sen niezbędny do radzenia sobie ze stresem

Wszechobecny stres

Stres jest nieodzowną częścią naszego życia. Nie sposób go uniknąć, a zatem szczególnie cenna okazuje się zdolność radzenia sobie z nim. Strategie radzenia sobie ze stresem mogą obejmować bezpośrednie adresowanie jego przyczyny, skupianie się na emocjach (wielokrotne wracanie w głowie do tych samych wątków, fantazjowanie na temat alternatywnych scenariuszy) oraz unikanie (ucieczka w stosowanie używek, objadanie się, czy… sen).

Sen to regeneracja

Okazuje się, że wzmożony poziom stresu niejednokrotnie zaburza sen. Wynika to ze wzbudzenia fizjologicznego, które towarzyszy reakcji naszego organizmu na trudne okoliczności. Badania przeprowadzone na studentach w różnych krajach wykazują, że obciążanie ich stresorami skraca sen. Szczególnie dzieje się to u osób z wyjściowo małą odpornością na stres i reagujących nadmiernym roztrząsaniem stresorów. Osoby cierpiące na bezsenność charakteryzują się statystycznie niższą odpornością na stres, a sama zależność pomiędzy stresorem a bezsennością może zostać osłabiona w przypadku wysokich zasobów radzenia sobie ze stresem. Wzmożona senność, w konsekwencji doświadczanego stresu, może być z kolei interpretowana jako strategia unikania.

Sen a odporność

Dobra jakość snu, szczególnie wolnofalowego, korzystnie wpływa na odporność na stres oraz odporność na zakażenia. Z kolei zarówno niewyspanie jak i stres korelują dodatnio ze zwiększeniem poziomu mediatorów stanu zapalnego, co ma niekorzystny wpływ na zdrowie. Przespanie nocy pozytywnie wpływa na wybierane strategie radzenia sobie ze stresem. Osoby sypiające dobrze częściej skupiały się na rozwiązywaniu problemu, adresowały genezę stresu bezpośrednio, a mniej skupiały się na samym radzeniu sobie z przykrymi emocjami bez zajęcia się ich źródłem. W zakresie reakcji układu odpornościowego istnieje badanie dokumentujące lepszą odpowiedź na szczepienie w grupie osób, które nie chorowały na bezsenność w porównaniu z tymi, które sypiają źle.

Zależność dwukierunkowa

Wysoka odporność na stres i znajomość konstruktywnych sposobów radzenia sobie z nim pozytywnie wpływa na jakość snu i zdrowie fizyczne, gdyż zmniejsza poziom wzbudzenia fizjologicznego. Dobra jakość snu sprzyja także lepszemu radzeniu sobie ze stresem, regeneruje i zmniejsza ryzyko różnego rodzaju zakażeń.

Autor:
Lek. Med. Agata Leśnicka